بيست و يکمين نمايشگاه ايران هلث به عنوان بزرگترين نمايشگاه تجهيزات پزشکي کشور مثل سالهاي گذشته در مجموعه نمايشگاه هاي بين المللي تهران طي چهار روز از 29 خردادماه تا اول تيرماه برگزار شد. اين نمايشگاه با حضور دکتر حسين اسفهبدي رئيس هيئت مديره و مديرعامل شرکت سهامي نمايشگاه هاي بين المللي، مديرکل اداره تجهيزات پزشکي و روساي اتحاديه ها افتتاح شد.
به زعم شرکت کنندگان هميشگي ايران هلث، تعداد بازديدکنندگان اين دور از نمايشگاه در مقايسه با سالهاي گذشته حتي در شرايطي که مديران ادارات تجهيزات پزشکي دانشگاه ها به بهانه بيست و هشتمين نشست با مديرکل اداره تجهيزات پزشکي از سراسر کشور به تهران آمدند با کاهش نسبي روبرو بود. عليرغم غيبت برخي از مهمترين شرکتهاي تجهيزات پزشکي اما همچنان تعدادي از شرکتهاي باسابقه و فعال تأمين کننده حضور داشتند. از ديد برخي از صاحبان شرکتها اين دور از نمايشگاه کم فروغتر از سالهاي گذشته اما بهزعم برخي ديگر به نسبت اوضاع وخيم اقتصادي استقبال شرکتها قابل قبول بود.  در ميان تنوع شرکتها از نظر محصولات توليدي يا محصولاتي که عرضه ميکنند نيز حضور شرکتهاي توليدکننده محصولات يکبار مصرف و ملزومات مصرفي بيش از ديگر محصولات پر رنگ بود.

بااينحال با يک نگاه کلي ميتوان گفت که اگرچه سالنهاي 38،31، 40، 41 و 44 به عنوان سالنهاي اصلي تا حدي شلوغ بود اما وقتي تنها کمي از طبقه اول يا همکف سالنها دور ميشدي حضور کمرنگ شرکتها در بخش هايي که در دور گذشته پر از غرفه بود خودنمايي ميکرد.
در گزارش ويژه اين شماره که به پوشش نمايشگاه ايران هلث بيست و يکم اختصاص يافته از افتتاحيه و سخنراني مسئولان آغاز ميکنيم. در ادامه گفتگوي خبرنگاران ماهنامه با شرکتهاي حاضر در نمايشگاه را به تفصيل ميخوانيم. در پايان پاي صحبت روسا و فعالان صنفي سه اتحاديه بزرگ تجهيزات پزشکي مينشينيم و از آنها درمورد راه حل هاي برون رفت از بحرانهاي امروز ميپرسيم.

حذف کامل واردات خلاف قوانين است
افتتاحيه اين دور از نمايشگاه به چند دقيقه سخنراني کوتاه رئيس اتحاديه بازرگانان، توليدکنندگان و مديرعامل شرکت سهامي نمايشگاه هاي بين المللي در جمع خبرنگاران و در حضور دکتر مسائلي، مديرکل اداره تجهيزات پزشکي ختم شد.
کمي بعد از مراسم افتتاحيه رضا مسائلي، مديرکل اداره تجهيزات پزشکي در جمع خبرنگاران گفت: يکي از نقاط قوت صنعت کشور ما صنعت تجهيزات پزشکي است. شرکتهاي فعال در اين زمينه توانمندي زيادي دارند. تأمين بيش از 270 هزار قلم تجهيزات پزشکي در کشور از سوي اين شرکتها توليد، وارد و يا صادر ميشود. بيش از 2200 تأمين کننده و 6100 کمپاني بينالمللي و هزار و 100 شرکت توليدکننده در اين زمينه فعال است.
او افزود: نمايشگاه ايران هلث در کشورهاي دنيا نمايشگاهي نام آشناست و اين موضوعي است که مخاطبان تخصصي نمايشگاه هاي بين المللي به آن اذعان دارند.
مسائلي بابيان اينکه تمام فرايند برگزاري نمايشگاه از سوي شرکتهاي خصوصي و اتحاديه ها و انجمنهاي صنفي انجامشده و جزو افتخارات کشور است، گفت: توليد تجهيزات پزشکي در سالهاي اخير رونق بيشتري داشته است. طبق برنامه ريزي ها رشد صادرات تجهيزات پزشکي ايران در سال جاري بايد 10 برابر بيش از امسال باشد. در سال گذشته ميزان صادرات 24 ميليون دلار بود که بايد به 240 ميليون دلار برسد و اين کار سادهاي نيست.
به گفته او شرکت هاي توليدکننده با عشق و علاقه با زيرساختهايي که دولت برايشان فراهم کرده فعاليت ميکنند. در همين راستا قرار است دولت در راستاي حضور شرکتها در نمايشگاه ها بخشي از هزينه ها را تأمين کند.

مديرکل اداره تجهيزات پزشکي با اشاره به اينکه يکي از مهمترين برنامه هاي وزارت بهداشت در سال جاري توجه به ارتقاي کيفي توليدات تجهيزات پزشکي است، افزود: البته اين برنامه به اين معنا نيست که تجهيزاتي که امروز عرضه ميشود کيفيت کمي دارد. اخذ استانداردهاي بين المللي از سوي شرکتها يک الزام است. وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت علمي رياست جمهوري و وزارت بهداشت قسمتي از هزينه هاي اخذ اين گواهيها را تأمين خواهد کرد. فردا تفاهم نامه اي در اين رابطه با معاونت علمي رياست جمهوري امضا ميشود.
او همچنين به عملي نشدن تعهدات آمريکا براساس برجام اشاره کرد و گفت: امروز با تحريم ها مواجهيم بااينحال نبايد در اين شرايط برنامه هاي روزمره را متوقف کنيم. اميدواريم بتوانيم از فرصت تحريم ها استفاده کنيم. وزارت بهداشت براساس قانون تأمين تجهيزات پزشکي و حمايت از توليدکنندگان را به صورت جدي دنبال ميکند.
مسائلي در پاسخ به سؤالي مبني بر اينکه براي حمايت از توليد از واردات کالاهاي مشابه جلوگيري ميکنيد يا نه، افزود: اينکه به صورت مطلق واردات را حذف کنيم برخلاف قانون است. هدف ما حمايت از توليد باکيفيت و حضور توليدکنندگان در بازارهاي بين المللي و رقابت با واردکنندگان است. اگر توليدکنندهاي باکيفيت عمل کند البته منع واردات هم صادر ميشود اما اگر شرکت هاي توليدي نياز مراکز درماني را تأمين نکنند بخشي از نياز آنها از طريق واردات برآورده ميشود.
او حجم بازار تجهيزات پزشکي را دو ميليارد و 400 ميليون دلار اعلام کرد و گفت که 30 درصد تجهيزات موجود در بازار توليدات داخل است. مسائلي افزود: شرکتهاي تجهيزات پزشکي توليدي که در حال فعاليت هستند در سالهاي اخير با شعار حمايت از توليد ايجاد شدند و در اين سالها گام هاي مؤثري برداشتند و به تجهيزات هاي تک رسيدند.
مديرکل اداره تجهيزات پزشکي در پاسخ به سؤال ديگري مبني بر حل فرايندهاي اداري طولاني که شرکتها را آزار ميدهد، گفت: درمورد تجهيزات پيچيده نياز به نظارت هاي دقيق و پيچيده هست که جان مردم و سلامت دستگاه را تضمين کند. بااينحال تلاش ميکنيم زمان اين فرايندها را کاهش دهيم.

تفاهمي براي توليد و صادرات
بعد از ديد و بازديدها و سخنرانيها در اولين روز از نمايشگاه ايران هلث نوبت به امضاي اولين تفاهمنامه رسيد که از سوي شرکت دانش بنيان نخ جراحان پارس و نخ جراحان طب سينا با شرکت بلژيکي SAM.Ag امضا شد.
براساس اين تفاهمنامه قرارشد شرکت بلژيکي بعد از 10 سال صادر کردن محصول خود به ايران با همکاري دو شرکت ايراني اقدام به توليد اين محصول کند. آورده اين شرکت بلژيکي علاوه بر دانش فني، 15 ميليون يورو است.
قرار است خط توليد اين محصول کمتر از يک سال آينده در اصفهان راه اندازي شود.
در جريان اين نشست سيد حسن اطيابي مديرعامل شرکت دانش بنيان نخ جراحان پارس از صادرات محصولات توليد شده به کشورهاي ديگر درکنار تامين بخشي از نياز داخلي خبر داد.
مسائلي، مشاور وزير و مديرکل اداره تجهيزات پزشکي وزارت بهداشت در مراسم امضاي اين قرارداد همکاري، گفت: خوشحاليم که در شرايط کنوني کشور، شرکت هاي اروپايي در حوزه تجهيزات پزشکي، همکاري هاي مشترک خود را با ايران آغاز مي کنند و نمايشگاه ايران هلث، فرصت بسيار خوبي است که شرکت هاي توليدکننده تجهيزات پزشکي، شرکاي تجاري خودشان را پيدا کنند.
او با اشاره به وجود دانش و متخصصان بسيار در شرکت دانش بنيان نخ جراحان پارس، افزود: اگرچه در حوزه تکنولوژي هر دو طرف به همديگر کمک مي کنند، اما دانش و توانمندي اساتيد ايراني به حدي است که در رفع اشکالات خط توليد شرکت بلژيکي در ساير کشورها نيز کمک خواهند کرد.

 بودجه حمايتي محدود
 اما چابکتر از گذشته است
از ديگر اتفاقات مهم در جريان بيست و يکمين دور ايران هلث امضاي تفاهم نامه اي ميان اداره کل تجهيزات پزشکي و معاونت علمي رياست جمهوري بود. مهندس علي مرتضي بيرنگ، قائم مقام امور بين الملل و رئيس مرکز تعاملات بين المللي علم و فناوري معاونت علمي رياست جمهوري نيز با حضور در سالن خليج فارس مرکز نمايشگاه هاي بينالمللي تهران با اداره کل تجهيزات پزشکي تفاهم نامه اي براي حمايت از شرکتهاي دانشبنيان و فنآور امضا کردند.
در جريان اين نشست مسائلي گفت: فضاي امروز کشور فضاي تحريم هاي ظالمانه است. البته بخشي از اين موضوع ايجاد فضاي رواني است اما بخشي از آن هم واقعيت دارد. به هرحال ما بايد در اين فضا تلاش کنيم و سستي نکنيم. اين سنت پروردگار است که هر کس تلاش کند موفق ميشود.
او افزود: اميدواريم حاکميت و بخش خصوصي به همراه ديگر ارکان دولت بتوانند درکنار هم اقدامات لازم را انجام دهند.
 مسائلي در ادامه از افزايش ساعت کاري اداره کل براي کمک به شرکتها در فرايند تخصيص ارز خبر داد و گفت: از اين به بعد کارکنان اداره کل تا ساعت 18 در اين سازمان حضور خواهند داشت.
او درمورد دريافت استانداردهاي اروپايي که يکي از الزامات مهم براي شرکتهاي توليدکننده است، توضيح داد: در حال حاضر چهار Notify Body در وزارت بهداشت مشخصشده که در زمينه دريافت استانداردهاي اروپايي کمک ميکنند اما در شرايطي که دستگاه پيچيدهتر ميشود هزينه دريافت استاندارد هم بالاتر ميرود به همين دليل از معاونت علمي درخواست کرديم در اين زمينه به شرکتها کمک کند.
مديرکل اداره تجهيزات پزشکي ادامه داد: اعضاي معاونت علمي هم لطف کردند و متعهد شدند بخشي از هزينه هاي دريافت CE و ديگر گواهي هاي استاندارد اروپايي و توسعه صادرات را به شرکتهاي دانشبنيان و فناور پرداخت کنند.
مسائلي در پايان سخنانش گفت: آزمايشگاههاي کنترل کيفي که بهعنوان آزمايشگاههاي همکار انتخاب ميشوند بايد گواهي استاندارد 17025 بينالمللي را داشته باشند. در تلاش هستيم هزينه هاي اخذ اين گواهي استاندارد هم کاهش پيدا کند. گزارش اطلاعات از فرايند کاري تمام آزمايشگاهها نيز بهزودي در پرتال منتشر خواهد شد تا در دسترس شرکتهاي متقاضي قرار بگيرد.
بيرنگ، قائممقام امور بينالملل معاونت علمي رياست جمهوري طي سخناني گفت: براي اينکه به يک روش مشخص براي حمايت از شرکتها دست پيدا کنيم شروع به شناسايي مشکلات شرکتهاي دانشبنيان در زمينه صادرات و توسعه کسبوکار بينالملل کرديم و از شرکتها خواستيم که به ما پيشنهاد دهند. ازآنجاکه دولت در اين زمينه صلاحيت و تخصص ندارد و بايد از بخش خصوصي کمک بگيرد ما هم از شرکتها کمک گرفتيم. دقيقاً به همين دليل بود که کريدور توسعه صادرات و تبادل فناوري ايجاد شد تا به عنوان يک چتر حمايتي براي کساني باشد که ميخواهند صادرات انجام دهند.
او افزود: حدود 60 سرويس براي دريافت گواهيهاي استانداردهاي بينالمللي، حضور در نمايشگاه، فرايندهاي اداري گمرک، بازاريابي و ... ذيل کريدور فعاليت ميکنند و به شرکتهاي متقاضي مشاوره ميدهند.
رئيس مرکز تعاملات بين المللي علم و فناوري معاونت علمي رياست جمهوري در ادامه گفت: در ابتدا که شرکتها به کريدور مراجعه ميکنند به صورت رايگان در دو هفته با آنها مشاوره ميکنيم. بعدازاينکه جايگاه شرکتها در جريان رتبه بندي مشخص شد ميتوانند از خدمات کريدور براي رسيدن به هدفشان استفاده کنند.
او با اشاره به اينکه استقبال از کريدور بسيار زياد شده گفت: به دليل نبود منابع مالي ما مجبور شديم چند ماه پورتال اين نهاد را متوقف کنيم. از ابتداي امسال با دستور دکتر ستاري دوباره پورتال بازشده و خدماتي براي آن در نظر گرفته شده است.
بيرنگ در پايان گفت: ايران در حوزه  صادرات تجهيزات پزشکي داراي مزيتهايي است. رويکرد مثبت دکتر مسائلي و پتانسيل خوب شرکتهاي فعال در اين حوزه زمينه ساز عقد اين تفاهم نامه شده و اميدوارم در آينده خدمات ويژه تري را براي شرکتهاي تجهيزات پزشکي ارائه کنيم.
در ادامــه اين نشـست مهندس کمـپاني، دبير اتحاديه صادرکنندگان درمورد سقف بودجه حمايتي سؤال کرد. بيرنگ در پاسخ گفت: عدد کوچک است اما به هرحال آنقدر چابک هست که ميتواند اثرگذارتر از قبل باشد.
کمپاني خطاب به مسائلي گفت که ارز به قيمت رسمي در دسترس ما نيست و از شما ميخواهيم در اين زمينه از شرکتهاي صادرکننده حمايت کنيد.
براساس اين توافق قرار است شرکتهايي که متقاضي حضور در نمايشگاه هاي بين المللي عمان هلث، عرب هلث، مديکا و نمايشگاه تجهيزات پزشکي کشور برزيل هستند موردحمايت معاونت علمي رياست جمهوري قرار بگيرند.

درمان بيماران به هر قيمتي ادامه دارد
در دومين روز از نمايشگاه ايران هلث شاهد برگزاري بيست و هشتمين همايش مديران تجهيزات پزشکي دانشگاههاي کشور بوديم. در اين نشست که چهارشنبه سيام خرداد ماه در سالن خليجفارس برگزار شد سامانه اعلام و پيشگيري از کمبود در تأمين تجهيزات پزشکي رونمايي شد. همچنين مديرکل اداره تجهيزات پزشکي مشکلات فرايندهاي اداري و مطالبات معوق شرکت ها و پيامدهايش را از زبان مديران ادارات دانشگاهها شنيد و در پايان از چهار نفر از مديران برتر که اقدامات خلاقانهاي براي تأمين تجهيزات انجام دادند درمورد ايده ها و تجربياتشان سخن گفتند.
در ميانه اين نشست که مديران در حال طرح دغدغه هايشان با دکتر مسائلي بودند، يکي از مديران ادارات دانشگاهها خطاب به او گفت: هيچ شرکتي مجبور و متعهد به تأمين تجهيزات موردنياز بيمارستانها نيست. مسائلي با لحني قاطعانه پاسخ داد: وقتي يک شرکت نمايندگي انحصاري ارائه محصولات يک کمپاني در ايران را دارد متعهد است. من به عنوان مديرکل اداره تجهيزات پزشکي تأکيد ميکنم که تمامي شرکتها موظف به تأمين تجهيزات بيمارستانها هستند.
او افزود: دولت ارز را در اختيار تأمينکنندگان ميگذارد تا تجهيزات را تهيه کنند.
در ادامه چند نفر از مديران حاضر در جواب مسائلي گفتند که شرکتها به بهانه هايي نظير عدم دسترسي به ارز از تأمين تجهيزات سرباز ميزنند.
مسائلي در پاسخ گفت: شما موظف به اقدام هستيد. اين اقدام ميتواند از تعامل و يافتن راههاي مختلف براي تأمين تجهيزات شروع شده و به اقدام فراتر هم برسد. تشخيص صحت وسقم ادعاي شرکتها مبني برنداشتن کالا به عهده مراجع قضايي است که در صورت اعلام شما انجام ميشود.
يکي از مديران حاضر در نشست از تأکيد شرکتها براي فروش نقدي محصولات گفت. مسائلي در اين زمينه توضيح داد: اگر قرار باشد تأمين تجهيزات نقدي انجام شود بايد فکري به حال قيمت محصولات کرد. درواقع بايد بررسي کنيم که قيمت چقدر تغيير کند.
او در ادامه بيان کرد: وضعيت امروز کشور وضعيت فوق العاده است. تحريمها اساس کشور را نشانه گرفته و هويت ما را زير سؤال برده است و ما موظفيم در اين چارچوب عمل کنيم. ممکن است تحريمها در آينده سختگيرانه تر شود. اگر افراد در اين زنجيرهها کوتاهي کنند قابلپذيرش نيست.
مسائلي با اشاره به اينکه صاحبان شرکتهاي تجهيزات پزشکي ولينعمتان ما و بخشي از مردم هستند، گفت: ما هرروز به صورت دقيق موضوع تأمين ارز موردنياز شرکتها را دنبال ميکنيم. شما که در دانشگاهها در خط مقدم هستيد بايد اين موضوع را پيگيري کنيد.
مديرکل اداره تجهيزات پزشکي تأکيد کرد: اگر اتفاقي براي کشور رخ دهد هزينه سنگيني خواهيم داد. خونهاي زيادي براي نظام دادهشده شهيداني که بدون سلاح به ميدان جنگ رفتند به گردن ما حق دارند.
او افزود: ما از فرهنگي ميآييم که ميگويد چه بکشي چه کشته شوي پيروز هستي. من هم ميدانم که بدهي هاي معوق وجود دارد اما ارائه خدمات به بيمار به هر قيمتي بايد همچنان ادامه داشته باشد.

حمايت از توليد با کيفيت
 100 درصدي است
بازديد وزير بهداشت و مديرکل اداره تجهيزات پزشکي در واپسين روز بيست و يکمين دور از نمايشگاه ايران هلث در حالي رخ داد که کمتر کسي احتمالش را ميداد.
در ابتداي بازديد دکتر حسن هاشمي از محصولاتي مانند تجهيزات اتاق عمل، پمپ ديسفرال، ونتيلاتور، دستگاه اکسيژن ساز، تخت اتاق عمل، سيستم  PFNA، سيستم پليت آناتوميکال، الکترو کوتر، دستگاه بيهوشي، پمپ سرنگ، سيستم تست ورزش، الکترو شوک، دستگاه AED، دستگاه همودياليز و تستر آن، انواع کانولاي جراحي قلب باز، مواد Antiseptic، دستگاه پاراواک، پيچ جذبي، پوشش بيولوژيک آمونيون، دستگاه کپنوگراف، تشک مواج مخصوص سوختگي، پمپ تزريق سرم و Irrigation set که همه توليد داخل بودند رونمايي شد.
اين محصولات براي اولين بار توسط توليدکنندگان داخلي توليد شده است و امکان صادرات به کشورهاي ديگر را دارد.
وزير بهداشت، بابيان اينکه اگر محصولات پزشکي باکيفيت باشند نيازي به ايجاد رانت نيست، گفت: نميشود کسي که محصول داخلي باکيفيت پايين توليد ميکند انتظار داشته باشد دولت از آن حمايت کند. همچنين محال است که دولت از محصول داخلي که کيفيت آن خوب است اما قيمت آن دو برابر است حمايت کند.
او با اشاره به اينکه هرساله شاهد پيشرفت خوبي در توليد محصولات پزشکي هستيم، افزود: خوشحالم که توليدکنندگان داخلي از حمايت دولت و اداره کل تجهيزات پزشکي راضي هستند. چراکه آنجايي که کيفيت خوب است حمايت نيز 100 درصدي است.
هاشمي بابيان اينکه در جايي که کيفيت مطلوب نيست بايد تلاش کنيم تا کيفيت ارتقاء پيدا کند، اظهار کرد: بايد به اداره کل تجهيزات پزشکي تبريک گفت که توليدکنندگان را موظف کرده است تا تمام محصولات ايراني که وارد بازار ميشوند استاندارد اروپا را کسب کرده باشند.
او مجموعه اين اقدامات را مقدمه اي براي تحقق هدف 10 برابر شدن صادرات تجهيزات پزشکي در سال جاري دانست و تأکيد کرد: مردم بايد ازاين جهت از جامعه پزشکي خيالشان راحت باشد. همانطور که در مورد مصرف برنج همه به دنبال برنج ايراني به دليل کيفيت بالاي آن هستند، در مورد محصولات پزشکي هم اگر کيفيت بالا باشد نيازي به ايجاد رانت نيست.
هاشمي ادامه داد: در حوزه تجهيزات پزشکي با شيبي منطقي و معقول در حال طي کردن مسير هستيم. از جامعه پزشکي عليرغم سختي هايي که با آن روبرو هستند اما از محصولات و توليدکنندگان داخلي حمايت ميکنند تشکر ميکنم.
او مشکل اصلي توليدکنندگان داخلي را کمبود نقدينگي دانست و اظهار کرد: بيمه ها بدهي انباشتهاي به بيمارستانها چه در بخش خصوصي و چه در بخش دولتي دارند که بايد رفتارشان را اصلاح کنند. اين کار مربوط به دولت، سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي است. شرايط سختتر شده و بايد به شکل اورژانسي حل شود تا توليدکنندگان بتوانند مواد اوليه شان را وارد کنند.
هاشمي با تأکيد بر اينکه يکي از اهداف انقلاب اسلامي کاهش وابستگي به خارج بوده است، اظهار کرد: اما اين مسير بايد در جهت حمايت از مردم و استفاده از محصولات باکيفيت بالا تقويت شود. نميشود کسي که محصول داخلي و باکيفيت پايين توليد ميکند از دولت انتظار حمايت داشته باشد. در بخش پزشکي با جان مردم سروکار داريم. به همين دليل نميشود از کسي که محصول داخلي توليد ميکند که کيفيتش خوب است اما قيمت آن دو برابر است حمايت کرد. چراکه بايد از کيفيت و قيمت مناسب حمايت کنيم.
وزير بهداشت با اشاره به حمايتهاي دولت در توليد تجهيزات پزشکي در داخل کشور تصريح کرد: دولت در مورد کالاهاي پزشکي که کيفيت بالا و قيمت مناسبي داشتهاند تعرفه بالايي در مورد کالاهاي وارداتي در نظر گرفته است اما نبايد گفت که واردات بايد صفر شود چراکه در اين حالت بازار انحصاري خواهد شد و کيفيت پايين ميآيد.